Główne terminy związane z rasą
WCC – World Cat Congress. Zrzesza organizacje z całego świata, w tym FIFe (Fédération Internationale Féline), WCF (The World Cat Federation), TICA (The International Cat Association), CFA (The Cat Fanciers’ Association) i inne.
FPL – Polska Federacja Felinologiczna Felis Polonia (zrzesza kluby i stowarzyszenia, do których bezpośrednio należą hodowcy); członek Międzynarodowej Federacji Felinologicznej (FIFe).
KOT RASOWY – kot, którego pochodzenie jest udokumentowane międzynarodowym rodowodem (FiFe, WCF, TICA).
KOT W TYPIE RASY – kot z dokumentem wydanym przez krajowe stowarzyszenie (zwykle w połowie pustym), kot którego matka zapoznała dachowca, kot rozmnażany nielegalnie, kot z puchatym ogonem i nawet kot o typowym wyglądzie maine coona, ale o niewiadomym pochodzeniu.
MCO – międzynarodowy skrót dla rasy maine coon.
MAJKUN – niepoprawnie: maine coon; spolszczenie.
MAJKUT, MIAUKUN, MANIEK – maine coon humorystycznie
STOWARZYSZENIE – potoczne określenie krajowej organizacji legalizującej hodowców nie spełniających kryteriów międzynarodowych stowarzyszeń i nie należących do nich.
PSEUDUCH – potoczne określenie hodowcy niezrzeszonego w organizacji typu FIFE–FPL, WCF, TICA. Uwaga: określenie to wprowadza w błąd. W świetle regulacji prawnych w Polsce hodowcy ze stowarzyszeń działają legalnie. Prawdziwy pseudohodowca to osoba działająca bez żadnej rejestracji, czyli rozmnażająca zwierzęta w celach zarobkowych łamiąc prawo.
BUREK I KOCUREK – potoczne określenie krajowego stowarzyszenia.
METRYCZKA – dokument wydawany przez krajowe stowarzyszenia, hucznie zwany „rodowodem”. Stowarzyszenia ostatnio przemianowały metryczki na rodowody. Co oczywiście nie zmienia faktu, że są papierem bez wartości.
STANDARD RASY – skodyfikowany opis pożądanych cech rasy, takich jak kształt pyska, oczu, ustawienie uszu, sylwetka, budowa ciała, futro itd. Standard rasy może różnić się pomiędzy poszczególnymi federacjami.
KOD EMS – (Easy Mind System) opisuje cechy takie elementy jak: rasa, płeć, kolor, jego rozłożenie, oczy, rodzaje ogona i uszu. MCO to maine coon, 1,0 – kocur, 0,1 – kotka.
Nas w praktyce interesuje najbardziej część dotycząca umaszczenia, bo tak opisują je hodowcy albo podaje rodowód.
Kolor:
d – rudy (red)
e – kremowy (cream)
f – szylkret czarny (black tortie)
g – szylkret niebieski (blue tortie)
n – czarny (black)
w – biały (white)
s – dymny (7/8 włosa ciemno zabarwione, biała sierść tylko przy skórze)
Rysunek:
03 dwubarwny (bicolour)
11 cieniowany (shaded) – kolor „srebrny” (1/4 włosa zabarwiona )
22 rysunek pręgowany tabby (blotched tabby)
23 rysunek tygrysi tabby (mackerel tabby)
24 rysunek cętkowany tabby (spotted tabby)
25 ticked tabby (ticked tabby)
POLIDAKTYLIA – wielopalczastość, cecha charakterystyczna dla maine coonów. Podobno kiedyś stanowiła około 40% populacji, ułatwiając tym kotom chodzenie po śniegu. W wyniku selektywnej hodowli prawie wyeliminowana. Obecnie stanowi atrakcję hodowlaną, aczkolwiek wywołuje także kontrowersje.
KUFA – inaczej pysk
NATURALNE RASY KOTÓW – powstały na skutek selekcji naturalnej.
INBRED – czyli kojarzenie krewniacze. Kojarzenie ze sobą blisko spokrewnionych osobników. Niesie ze sobą ryzyko ujawnienia się genów recesywnych i chorób dziedzicznych. Inbred jest jednak również techniką hodowlaną służącą utrwaleniu pozytywnych cech rasy.
CZIP – elektroniczny nośnik numeru, który powinien zostać zarejestrowany w bazie Safe Animal. Sam czip nic nie znaczy, trzeba zadbać o jego rejestrację. Robi to albo hodowca albo my sami.
Żywienie kotów
BARF – z ang. Biologically Appropriate Raw Food, czyli „biologicznie odpowiednia surowe pożywienie”. Odpowiednio zbilansowane surowe jedzenie, składające się we właściwych proporcjach z mięsa, podrobów, kości, tłuszczu, a także starannie dobranych suplementów.
WHOLE PREY – ang. „cała ofiara”. Dieta polegająca na karmieniu kota całymi małymi zwierzętami, takimi, które sam upolowałby w naturze (gryzonie, kurczaki) Podaje się je martwe, a kupuje mrożone.
KARMY ŚMIECIOWE – supermarketowe karmy typu Whiskas, Kitekat, Gourmet, zawierające niewiele białka, “produkty pochodzenia zwierzęcego” (skóra i inne odpadki), dużo węglowodanów i chemii.
KARMY BEZZBOŻOWE – karmy o zmniejszonej ilości węglowodanów (i zwiększonej ilości białka), w których w składzie nie ma składników zbożowych. Źródłem węglowodanów może być jednak ryż albo ziemniaki.
KARMY BYTOWE – karmy kompletne, zawierające właściwie zbilansowane składniki pochodzące zarówno z mięsa jak i podrobów, a także dodatki takie jak tauryna, witaminy, mikroelementy.
KARMY TYPU FILETY – czyste mięso; karmy tego typu nie są zbilansowane we właściwy sposób i nie zawierają dodatków takich jak witaminy, tauryna itd., dlatego nie mogą stanowić podstawy diety, ale mogą być oferowane jako przekąski.
PASTY ODKŁACZAJĄCE – preparaty ułatwiające pasaż kul włosowych przez przewód pokarmowy. Przy wyborze należy zwracać uwagę na skład i wybierać produkty weterynaryjne raczej niż dzieła producentów karm.
ALGI – naturalny dodatek do pożywienia, bogate w mikroelementy, stanowią profilaktykę chorób dziąseł.
OLEJEK Z ŁOSOSIA – albo inne oleje rybne bogate w kwasy omega sprawdzają się doskonale jako suplement wpływający na stan sierści; ograniczają jej wypadanie i nadają blask.
SKŁAD KARM – wymaga umiejętności czytania. Producenci nie podają zawartości węglowodanów. Na etykiecie znajdziemy wszystko: białko, tłuszcz, błonnik, wilgotność, ale nie węglowodany. Ich ilość wyliczamy dodając poszczególne składniki i odejmując od 100.
Weterynaria i zdrowie
GIARDIA – inaczej lamblie. Pierwotniak bytujący w przewodzie pokarmowym zwierząt. Uwaga! lamblie nie siedzą w bananach
KOKCYDIE – również pierwotniak bytujący w przewodzie pokarmowym.
GLISTY – inaczej toxocara, potocznie: robaki. Częściej niż od kota glistami można się zarazić mając kontakt z ziemią i piaskiem.
ŚWIERZB – pajęczak żyjący na skórze, najczęstsza postać to świerzbowiec uszny.
TOKSOPLAZMOZA – pierwotniak, którego nosicielem w społecznej wyobraźni jest potencjalnie każdy kot domowy, co dla wielu z nich oznacza wyrok eksmisji w przypadku ciąży. Niestety takie zalecenia można wciąż usłyszeć od lekarzy. Toksoplazmozą można przede wszystkim zarazić się mając kontakt z surowym mięsem (mięso w Polsce nie jest badane na obecność tego pierwotniaka). Toksoplazmoza wśród kotów żyjących w domu jest rzadkością, po drugie kot, a raczej jego odchody zarażają tylko w aktywnej fazie infekcji (od około 7 dnia po zakażeniu i jedynie 3 – 20 dni), a później nie stanowią zagrożenia. Infekcji towarzyszą objawy, a więc zwykle zauważylibyśmy, że nasz kot jest chory (gorączka, osłabienie, brak apetytu. biegunka). Po trzecie i najważniejsze, istnieją proste testy wykrywające obecność tego pierwotniaka zarówno u kota, jak i u ludzi, więc zastanówmy się, zanim sprezentujemy kota rodzinie albo wyrzucimy z domu.
ODROBACZANIE – podawanie silnie toksycznej tabletki w złudnym przekonaniu, że wybije wszelkie pasożyty albo nawet zapobiegnie infekcją nimi w przyszłości. Tabletka, jak sama nazwa wskazuje, zabija „robaki”, typu np glisty, ale często nie działa na pierwotniaki, które są znacznie częstszym i trudniejszym w leczeniu źródłem zakażenia pasożytniczego.
PCR – test na obecność DNA danego mikroorganizmu. Znacznie czulszy niż wymaz czy badanie kału (i znacznie droższy). KOCI KATAR – infekcja górnych dróg oddechowych wywoływana przez wirusy (herpeswirus oraz kaliciwirus), której mogą towarzyszyć wtórne zakażenia bakteryjne.
HERPES WIRUS – razem z kaliciwirusem odpowiada za koci katar. Wiele kotów jest jego bezobjawowym nosicielem. Jest też częstą przyczyną okresowego (ciemnego) wycieku z oczu.
PANLEUKOPENIA – zakaźne zapalenie jelit kotów, tyfus koci. Jest to wysoce zaraźliwa, wirusowa choroba przebiegająca z objawami zapalenia układu pokarmowego (wymioty, biegunka) oraz leukopenią (spadek liczby białych). Jest szczególnie groźna dla nieszczepionych kociąt. Wirus panleukopenii jest oporny na warunki zewnętrzneg oraz większości środków odkażających. Jego przeżywalność w środowisku może sięgać wielu miesięcy. Dlatego jeśli stracimy kota z powodu tej choroby, należy odczekać przynajmniej pół roku, zanim wprowadzimy kolejnego mieszkańca do domu.
FIP – wirusowe zapalenie otrzewnej, do niedawna śmiertelna choroba. Obecnie istnieje eksperymentalny, ale skuteczny lek, do nabycia jedynie w internecie. FIP wywołuje zmutowany wirus FoLV, powszechnie obecny w populacji kotów. Wirus ten jest niegroźny, jednak u niektórych kotów z nieznanych powód, mutuje do inwazyjnej formy. FIP ma kilka różnych postaci: wysiękowa, bezwysiękowa, neurologiczna i jest trudny do zdiagnozowania. Test na z krwi obecność przeciwciał informuje tylko o tym, że kot miał kontakt z wirusem FoLV.
FoLV – koronawirus, powszechny w populacji kotów, niegroźny, ale który w specyficznych warunkach może zmutować do formy wywołującej FIP.
BIAŁACZKA KOTÓW – choroba wirusowa, nieuleczalna, o bardzo różnym przebiegu. Może mieć przebieg gwałtowny, zamienić się w chorobę chroniczną albo utajoną. Kot może być przez wiele lat nosicielem wirusa, który uaktywnić może się w sytuacji stresowej albo przy spadku odporności. Wirus białaczki jest onkogenny, w jego przebiegu mogą pojawić się nowotwory (chłoniaki). Do zarażenia dochodzi w wyniku bezpośredniego kontaktu między kotami poprzez wymianę płynów ustrojowych (spółkowanie, wylizywanie, walkę). Na białaczkę istnieją szczepienia, są one jednak obarczone (niewielkim) ryzykiem powstania nowotworu poszczepiennego w miejscu iniekcji. Z uwagi na charakter transmisji (bezpośredni kontakt) wielu lekarzy nie zaleca ich u kotów niewychodzących.
FeLV – wirus kociej białaczki.
FIV – wirus kociego niedoboru odporności (tzw. koci AIDS). Zarażone nim koty nie zawsze rozwijają objawy choroby i przy dobrej opiece mogą żyć długo. UWAGA: testy płytkowe często dają wynik fałszywie pozytywny.
FPV – wirus panleukopenii kotów, zwany także parwowirusem kotów. Wysoce zakaźna choroba, szczególnie groźna dla młodych kotów. Wirus panleukopenii jest odporny na większość środków odkażających i może przeżyć w środowisku wiele miesięcy.
WGŁOBIENIE JELITA – stan wymagający natychmiastowej interwencji chirurgicznej. Jelito teleskopowo wsuwa się w siebie i przez to traci drożność. Kot obficie wymiotuje, (tzw wymioty fontannowe), często o bardzo nieprzyjemnym zapachu (cofka z jelit). Bardzo szybko może dojść do martwicy jelita, kot w trybie pilnym powinien trafić na stół operacyjny. Diagnostyka: USG albo RTG.
BEZOAR – inaczej kłaczek w żołądku, zbity kłąb sierści, który przy odrobinie szczęścia nasz kot wyrzyga, ale który wędrując w drugą stronę może też doprowadzić do zatkania jelit. Aby ułatwić jego pasaż podaje się pasty odkłaczające.
ZAKŁACZENIE – obecność w przewodzie pokarmowym zbitej sierści, tzw bezoarów, której kot nie jest w stanie wydalić. Objawy to bardzo często wymioty lub próby wymiotów (odbijanie się) zaburzenia apetytu, odruch wymiotny, dławienie, zaparcia apatia, brak toalety. Działanie pierwszego rzutu jest podanie kotu pasty odkłaczającej (polecane produkty w Przewodnikach), jednak utrzymujące się objawy mogą wymagać wizyty u weterynarza.
KASTRACJA, STERYLIZACJA – potocznie używane niepoprawnie jako kastracja kocura i sterylizacja kotki. Faktycznie są to dwa różne zabiegi chirurgiczne, kastracja to usunięcie narządów rodnych zarówno u kotki jak i kocura, sterylizacja pozbawienie zwierzęcia możliwości rozrodu przy zachowaniu narządów (podcięcie albo podwiązanie jajowodów). Technika raczej niestosowana obecnie ponieważ nie niesie dla zwierzęcia korzyści zdrowotnych, a może być wręcz szkodliwa (kotki będą mieć nadal rujki, kocury odczuwać popęd).
SYNDROM UROLOGICZNY SUK/FLUTD choroba dotykająca dolnych dróg moczowych kota, pęcherz, cewka moczowa), uważana za schorzenie idiopatyczne. Istnieją czynniki, które predysponują koty do wystąpienia syndromu urologicznego. Przyczyną mogą być kryształy albo piasek w pęcherzu, ale bardzo często nadrzędnym czynnikiem wyzwalającym jest stres. Objawami są: niechęć do korzystania z kuwety, dyskomfort przy oddawaniu moczu, wokalizacja, posikiwanie, krew w moczu, wylizywanie okolic krocza. U kocurów może dojść do całkowitego zatkania cewki moczowej i niemożności oddawania moczu, a to jest stan zagrażający życiu.
STRUWITY – fosforany magnezowo-amonowe, najczęściej występujący typów kamieni moczowych u kotów.